Instrukcije iz biologije - Građa bakterijske stanice

GRAĐA BAKTERIJSKE STANICE

 

• STANIČNA STIJENKA

Obavija većinu bakterijskih stanica. Ne sadrži celulozu već je izgrađena od peptidoglikana (mureina) koji se sastoje od molekula aminokiselina i aminošećera.

• PLAZMALEMA

Obavija citoplazmu, debljine 5 do 10 nm.

• CITOPLAZMA

Polutekuća tvar koja čini najveći dio bakterijske stanice, a u njoj se zbiva većina metaboličkih procesa.

• NUKLEOID

Duga molekula DNA u obliku zamršene niti (jezgrina tvar, bakterijski kromosom).

• PLAZMIDI

Prstenasti lanci molekula DNA smješteni u citoplazmi.

 

 • RIBOSOMI

Mjesta gdje se zbiva sinteza proteina.

• KAPSULA

Sluzava tvorba na površini stanica nekih vrsta bakterija, koja ih štiti od djelovanja fagocita, nepovoljnih utjecaja okoliša ili infekcije bakteriofagima.

• BIČEVI ili FLAGELE

Omogućavaju pokretanje nekim bakterijama. Bičevi bakterija strukturalno se razlikuju od bičeva eukariotskih stanica. Izbijaju iz bazalnih tjelešaca, a njihov broj i položaj mogu biti različiti. Jedan bič na jednom polu prisutan je kod monotrihnih, više bičeva na oba pola kod amfitrihnih, dok je kod peritrihnih bakterija prisutno više bičeva po cijeloj površini.

• TREPETLJIKE (FIMBRIJE) i PILUSI (spolne niti)

Uz bičeve bakterije mogu imati i trepetljike (fimbrije), relativno kratke i tanke nitaste tvorbe koje im pomažu prilikom pričvršćivanja za podlogu. Duži pilusi (spolne niti) omogućavaju pridržavanje bakterija prilikom paraspolnog razmnožavanja.

Instrukcije iz kemije - Empirijska i molekulska formula

ODREĐIVANJE EMPIRIJSKE I MOLEKULSKE FORMULE SPOJA

Empirijska formula prikazuje najmanji odnos broja atoma elemenata u molekuli ili formulskoj jedninki kemijskog spoja.

Molekulska formula prikazuje stvaran odnos broja atoma elemenata u molekuli.

Primjer 1.

U nekom je ugljikovodiku maseni udio ugljika 75%, a vodika 25%. Odredite empirijsku formulu spoja.

w (C) = 75% = 0,75

w (H) = 25% = 0,25

empirijska formula spoja = ?

Potrebno je naći odnos brojnosti atoma, odnosno množina:

Kako se radi o omjeru istovrsnih veličina, umjesto molarnih masa atoma može se uvrstiti relativna atomska masa:

Kako bi se dobile cjelobrojne vrijednosti oba broja se dijele s manjim brojem:

 

 Empirijska formula spoja je CH₄.

 

Primjer 2.

Analizom nekog organskog spoja dokazano je da se u spoju 6,0 g ugljika veže za 1,0 g vodika. Relativna molekulska masa spoja je 56. Odredite molekulsku formulu spoja.

m (C) = 6,0 g

m (H) = 1,0 g

M_r = 56,0

molekulska formula spoja = ?

Izračuna se odnos množina:

Dobiveni brojevi dijele se s manjim brojem:

Empirijska formula spoja je CH₂.

Relativna molekulska masa CH₂ je:

E_r (CH₂) = A_r (C) + 2 ∙ A_r (H) = 14,0

Odredi se koliko je puta broj atoma ugljika i vodika veći u molekulskoj formuli u donosu na empirijsku formulu:

Molekulska formula spoja je C₄H₈.